Fates Warning – Long Day Good Night

Eén van de ‘grote drie’ progressieve metalbands worden ze wel genoemd, oftewel Dream Theater, Queensrÿche en dus Fates Warning. Al schurken bands als Haken, Pain of Salvation, Leprous of Redemption tegenwoordig wel enigszins tegen hetzelfde niveau aan. Maar de genoemde drie blijven populair en leveren eigenlijk altijd kwaliteit. Zo ook deze uitdagende ‘Long Day Good Night’: de ambitie, inspiratie en kwaliteit spat ervan af. Waar de vorige drie albums zo maximaal 55 minuten klokten, krijgen we hier een dikke 72 minuten verdeeld over dertien nummers met zeer progressieve muziek voor onze gevulde kiezen. Afwisseling troef, maar wel een hele zit, zeker omdat de songs nou niet echt overlopen van herkenbare hooks en catchy refreinen. Na zo’n zes keer luisteren begint het kwartje enigszins te vallen, maar écht op waarde schat ik deze plaat pas over vele maanden gok ik. Al zijn dat vaak de beste.

Dit dertiende studioalbum markeert de terugkeer naar Metal Blade, waar hun laatste drie op Inside Out uitkwamen. Voor de stijl heeft dit nauwelijks gevolgen, al wordt de sound van het al prima klinkende ‘Theories of Flight’ (2016) qua productie nog wel overtroffen. De muziek knalt echt je speakers uit, vooral de gitaar klinkt een stuk rauwer en de drums zitten wat meer vooraan in de mix. Prima werk van producer (én songschrijver/ gitarist/ bandleider) Jim Matheos en mixer Joe Barresi dus. Ray Alder heeft alles vanuit zijn huidige thuisland Spanje (Madrid om precies te zijn) ingezongen, zoals dat in deze tijden wel vaker gebeurd. En zijn stem heeft nog altijd niets aan kwaliteit ingeboet, hooguit iets lager dan vroeger. Maar dat hoorden we al op zijn prima soloalbum van vorig jaar ‘What the Water Wants’. Verder is nog vermeldenswaardig dat meesterdrummer Gavin Harrison (Pineapple Thief) op ‘When Snow Falls’ en ‘Under The Sun’ speelt, twee erg rustige nummers zonder noemenswaardig drumwerk. Vaste drummer Bobby Jarzombek schittert overigens op de rest van de plaat met zeer aanwezig en technisch uitdagend getrommel.

Opener ‘The Destination Onward’ zet meteen de toon als uitdagende, progressieve track. Een rustig en dreigende start die na drie minuten omslaat naar een stevig en vooral dynamisch metalnummer vol (drum)breaks, hakkend gitaarwerk en een aardig refrein. Het navolgende melodieuzere ‘Shuttered World’ is iets éénvormiger en daardoor wel makkelijker te behappen. Erg fijn baswerk van Joey Vera hier ook. Lekker nummer. Het eerste halve rustpuntje ‘Alone We Walk’ is nog melodieuzer, heeft ook dat typische gitaarwerk van Matheos en eindigt toch weer aardig rockend. ‘Now Comes the Rain’ had niet misstaan op Alder’s solo-album. Het nummer is mooi opgebouwd met wat elektronische invloeden, maar heeft net een iets te zeurderig refrein.

Het traag op gang komende, lange ‘The Way Home’ is grotendeels een emotievolle ballad die helemaal niet klinkt als Fates Warning, maar halverwege middels een jazzy, haast fusion-achtige brug flink progressief wordt met tegendraadse ritmes, fijn drumwerk en een mooi refrein. ‘Under the Sun’ biedt het eerste echte rustpuntje. De wat zoete ballad biedt akoestische gitaren, een fijne zangmelodie en dito chorus. Het harde, eenvormige, maar aanstekelijke ‘Scars’ was de eerste single en dendert lekker non-stop door met veel gestapelde gitaarlagen. ‘Begin Again’ is weer typerend voor dit album: volop dynamiek en afwisseling, met een prominente bas voorin de mix. Al beklijft het nummer niet echt verder, daarvoor ontbreekt een goed refrein. Het wat elektronische, erg sferische ‘When Snow Falls’ leent bij O.S.I., het project van Jim Matheos van enkele jaren geleden. Een vreemde, maar voor de afwisseling erg welkome eend in de bijt.

Het derde deel van dit album start met het harde, redelijk eenvoudige ‘Liar’; een beetje Fates Warning volgens het boekje en geen uitschieter, behalve de vele fijne solo’s dan. ‘Glass Houses’ rockt net zo stevig de speakers uit, maar is wel wat progressiever, want zit vol tempowisselingen en ADHD-drumwerk. Na het kortste volgt het langste nummer van de plaat: ‘The Longest Shadow of the Day’. Dit bijna instrumentaaltje begint fusion-achtig met onder meer een lange bassolo en jazzy gitaargefreak, maar ontwikkelt zich langzaam middels een soort jam tot een stevig nummer waarin alle muzikanten echt helemaal los gaan. Halverwege verstilt het en valt Alder in met enkele regels tekst om daarna weer traag heaviër te worden om in schoonheid te eindigen in een fade-out. Een mooi maar uitdagend stuk muziek. De akoestische, emotionele ballad ‘The Last Song’ besluit het album heel klein, maar prachtig. Vergelijkbaar met ‘The Road’ van Ray Alders solo-album.

Fates Warning zat duidelijk om inspiratie niet verlegen deze keer, want zo progressief hebben we ze lange tijd niet gehoord. ‘Long Day Good Night’ is een prachtig album geworden vol nummers waar je echt je aandacht bij moet houden, maar dan heb je ook wat. De kwaliteit spat er van af, ook omdat er op een zeer hoog niveau gemusiceerd wordt. Een meer dan goede opvolger dus voor het al niet misselijke trio ‘FWX’ (2011), ‘Darkness in a Different Light’ (2013) en ‘Theories of Flight’ (2016). Hopelijk is het laatste nummer niet echt ‘The Last Song’…
(93/100 –  Metal Blade Records)

Tracklist

1. The Destination Onward (8:12)
2. Shuttered World (5:13)
3. Alone We Walk (4:43)
4. Now Comes the Rain (4:14)
5. The Way Home (7:42)
6. Under the Sun (5:49)
7. Scars (5:04)
8. Begin Again (4:05)
9. When Snow Falls (4:15)
10. Liar (4:23)
11. Glass Houses (3:35)
12. The Longest Shadow of the Day (11:29)
13. The Last Song (3:30)

Line up

Jim Matheos – gitaar
Ray Alder – zang
Joey Vera – bas
Bobby Jarzombek – drums