Kal-El – Astral Voyager, Vol 1

Hier is een korte les in ‘stoner’ op zijn plaats. Over het ontstaan van het genre verschillen de meningen, maar over de typische kenmerken van deze metal is wel overeenstemming. Het hart van alle stoner is de trage, meeslepende gitaarriff. De stemming van dat instrument is daarbij van niet te overschatten belang: het bepaalt de sound van een band. Waar beginnende gitaristen keurig leren om de gitaar in E te stemmen, staan de stoner-gitaren vaak in C of de populaire D-drop stemming. Binnen die groep is evenwel een buitencategorie: beulen die hun instrumenten kunnen laten klinken als als grommende monsters die uit de donkerste spelonken van onze aarde zijn geklommen. De gitaristen van dit Noorse vijftal onder de naam Kal-El horen bij die laatste categorie. Dat moeten snaren als kabels zijn die min of meer loshangen, wil je dit geluid kunnen voortbrengen. Maar driewerf jubel en donder: wat klinkt dit gruwelijk lekker. 

De sound van Kel-Al is modder-, maar dan ook echt moddervet en het is voorwaar een prestatie dat Captain, zoals zanger Ståle Rodvelt  zichzelf noemt, überhaupt boven die bijna ondoordringbare muur uitkomt. Kal-El herdefinieert het genre ‘stoner’ in de titeltrack. Een betere binnenkomer kun je niet bedenken: je wordt accuut in dat geluid gezogen, waarvan je niet meer loskomt. Als dikke modder omringt het geluid je, beklemt het hier en daar zelfs door de beukende echo-effecten, maar altijd is er dat baken dat boven die modder uitsteekt. Het is de kapitein met een dijk van een strot die de weg wijst en in het slot klinkt als een sirene  met maar één doel: je nog verder meesleuren, traag, hard en laag. De stem van Captain doet daarbij denken aan Ozzy – en dat is niet gek: de band uit Stavanger noemt Black Sabbath als een van de grootste inspiratiebronnen. Dat mag. Zijn we gek op. Daarom willen we meer. 

Maar het enthousiasme wordt tijdelijk flink afgeremd. Het tweede stuk ‘B.T.D.S.C’ (Black Train Deep Space Caravan – science fiction is een geliefd thema van deze band) is namelijk up-tempo en… niet erg verrassend. De keus om dit als single uit te brengen is daarbij wel te begrijpen: dit is zeer toegankelijke rock, maar tegelijkertijd beneden de stand van Kal-El. Ze kunnen beter, iets dat we nota bene net hebben gehoord in een ruim negen minuten durende opening. 

Valt er niet meer van zulks te beleven? Zeker: we warpen onszelf – we kunnen het niet laten om dit soort trekkie-nerdgrappen te maken –  naar ‘Cloud Walker’. Deze plaat zou je alleen al kunnen aanschaffen vanwege het intro van ‘Cloud Walker’ – en die vervolgens op repeat zetten. Dan mis je wel de opbouw van  de track waarin Captain zichzelf naar letterlijk grote hoogtes zingt, voordat de afsluitende solo’s worden ingezet. 

Die solo’s van gitaristen Josh en Doffy – Joshua Bisama en Kristoffer Ranaweera – verdienen daarbij een eigen beschouwing. Solo’s in stoner zijn namelijk een kunst op zich: de kunst van het beperken. De solo moet letterlijk opgaan in de allesbepalende riff. Per definitie krijg je dan niet het meest creatieve, of virtuoze spel. Geen arpeggio’s op lichtsnelheid of fingertapping. Nee, een goede stonersolo sluit naadloos aan op de riff. Luister eens naar het Zweedse Greenleaf, met gitarist Tommi Holappa. Zoek dan specifiek naar de track ‘Pilgrims’ dat op ‘Rise Above the Meadows’ is te vinden. Spoel daar naar 4’55. Bam: zo hoort een stoner-solo te klinken. Josh en Doffy hebben ongetwijfeld goed naar hun buren geluisterd. De band noemt Black Sabbath weliswaar als grote bron van inspiratie, maar Greenleaf zal ook vaak in de repetitieruimte hebben geklonken. Vergelijk de intro’s van ‘Cloud Walker’ maar eens met dat van ‘Pilgrims’. Het grootste verschil betreft het tempo. Is dat erg? Welnee. De mannen uit Stavanger weten serieus unheimisch geweld uit de snaren te halen en dat is slechts weinigen gegeven. Het is gewoon ontzettend goed gedaan.

Desondanks valt een lichte teleurstelling ons ten deel. Dat komt door de stukken die we na ‘Cloud Walker’ te horen krijgen: ‘Dilithium’ en ‘Cosmic Sailor’. Beide stukken voldoen aan alle kenmerken van stoner, maar meeslepend is iets anders dan sleets. En helaas: dat worden de composities op den duur. ‘Dilithium’ is een fictief, zeldzaam kristal dat in Star Trek wordt gebruikt voor warpaandrijvingen. Het zal toeval zijn, maar ‘Astal Voyager’ lijdt in het slot aan het probleem dat Star Trek ook parten speelde. De verhaallijn veranderde eigenlijk niet of nauwelijks; de crisis die het universum bedreigt en die alleen door de bemanning van de USS Enterprise kan worden opgelost. Na een tijdje ken je het verhaal wel en is er meer nodig dan de introductie van een nieuw volk om het spannend te houden. In het geval van Kel-Al hebben we meer nodig dan een extra dramatisch effect in de sound. Met die sound is niks mis, zoals we in het begin al opmerkten. Maar het wachten is op die ene bijzonder wending in het plot. Getuige het titelstuk en ‘Cloud Walker’ hebben de Noren die skills zeker in huis. 

It’s life, Jim. Maar richting een ‘vol 2’ als opvolger zit er echt nog wat werk aan. 

(70/100)(Majestic Mountain Records)

Bandleden

• Captain – Vocals
• Josh – Guitar
• Doffy – Guitar
• Bjudas – Drums
• Knutsen – Bass

Tracks

1. Astral Voyager
2. B.T.D.S.C.
3. Void Cleaner
4. Cloud Walker
5. Dilithium
6. Cosmic Sailor