CD van de Week: Ayreon – The Source

In de periode dat ‘The Source’ uitkwam had ik ruim twintig albums ontvangen. Daarom duurde het even voordat ik aan dit album toekwam. Want ik recenseer op volgorde van ontvangst. Nu ligt eindelijk ‘The Source’ bovenop het stapeltje. In het verleden bracht Arjen Lucassen de science fiction albums ‘01011001’ en ‘The theory of everything’ uit. Met plezier duik ik in het verhaal van ‘The Source’. Dit speelt zich zes miljard jaar geleden af. De fictieve planeet Alpha krijgt te maken met egologische en politieke rampen. De computers (The Frame) kunnen dit proces niet stoppen. Ze zijn intelligenter dan hun scheppers en beseffen dat de mensheid zelf het probleem vormt. Om te kunnen overleven is er voor de bewoners van Alpha maar één optie: vluchten naar een veilig oord.

‘The day that the world breaks down’ heeft een sferische start. Dan volgt de prachtige stem van James La Brie als ‘the Historian’, wat een boeiende opening van het album! Het instrumentale stuk heeft een rustig begin en bouwt de spanning op. Het verhaal krijgt vorm door de gezongen delen.
‘The Opposition Leader’ (Tommy Karevik), waarschuwt voor het naderende onheil, maar niet iedereen gelooft dit. ‘The Captain’ (Tobias Sammet) vertelt dat hij altijd heeft geweten dat dit er aan zat te komen. De gezongen debatten worden afwisselend met instrumentale stukken. ‘01110100’ wordt gezongen door ‘TH 1’ (Michael Mills). Deze meerstemmige zang is fantastisch verdeeld over de boxen. De licht schorre stem van ‘The President’ (Russell Allen) wisselt af met de meer heldere stem van ‘The Diplomat’ (Michael Eriksen). Al deze verschillende personen, met ieder met hun eigen stem, brengen het verhaal tot leven. Na een peer keer luisteren, weet je welke stem bij welk personage hoort.

Na een licht hectisch eind van het openingsnummer, heeft ‘Sea of machines’ een rustige start. De personages overleggen wat ze zullen doen. Dit overleg verloopt zonder conflicten. De muziek past hier prefect bij. ‘Everybody dies’ heeft door de gevaarlijke situatie meer pit. Het fantastische drumwerk van Ed sluit aan op de veranderingen binnen de muziek. De verdeling over de boxen / koptelefoon is weer subliem. De woorden:”Everybody dies” worden door sommige personages wanhopig of onheilspellend gezongen. In ‘Star of Sirrah’ worden concrete plannen gemaakt. Rustige muziek wordt afgewisseld met zwaardere muziek. Deze afwisseling loopt synchroon met de betekenis van de woorden èn de stemmen van de personages. Een vrij vrolijke folk sound hoor je in ‘All that was’. Er is een dialoog tussen ‘The counselor’ (Simone Simons) en ‘The Biologist’ (Floor Jansen). Deze twee stemmen vormen een prachtige blend met elkaar en met de akoestische gitaren. De tekst is alles behalve happy. De bewoners moeten de realiteit onder ogen zien. De muziek ‘vertelt’ in een flink hoog tempo dat er iets staat te gebeuren in ‘Run! Apocalypse! Run!’. Weer zorgt ‘TH 1’ met de manier waarop hij :”Run! Run! Run” zingt voor een indrukwekkend moment. Muziek en tekst zijn constant in balans. Er klinkt verbijstering in ‘Condemned to live’. De bewoners lijken amper te bevatten wat er gebeurt. Maar ze beseffen dat ze echt weg moeten van Alpha.

Cd2

In ‘Aquatic Race’ maakt de bemanning zich klaar voor vertrek. De lang aanhoudende toon in ‘The dream dissolves’ is mysterieus. De combinatie met fluit, strijkers en percussie, is minimalistisch en toch imponerend. Na prachtige zang van ‘the Couselor’ wordt muziek zwaarder en bombastischer. ‘Death of a race’ is door de folk elementen iets vrolijker van kleur. De ‘the Opposition Leader’ zingt zijn woorden krachtig. Dan klinkt er Arabische zang van the Preacher (Zaher Zorgati), dit is in volledige harmonie met het geheel. De klassieke zang van ‘the Counselor’ en ‘the Biologist’ is geweldig.
‘Into the ocean’ en ‘Bay of dream’ gaan over de ver gevorderde reis en aankomst op hun nieuwe bestemming, planet Y. Hier gaan ze, onder water, een nieuw bestaan opbouwen. Het volk is vastberaden om te overleven. Ondanks het up-tempo en de soms zware muziek, klinkt er wel happiness in ‘Planet Y is alive’. Het langzame gitaarspel is om je vingers bij af te likken. De vrolijke sound is even weg. ‘The captain’ lijkt heimwee te hebben. Dit wordt prima onderstreept door sombere, melancholieke muziek. Weer komt de wil om te overleven boven. In ‘The source will flow’ bezorgt ‘The Historian’ mij nogmaals kippenvel met zijn fenomenale stem. Ook ‘the Counselor ’zingt fantastisch. Muziek en zang zijn om bij weg te dromen. ‘Journey to forever’ start met a capella zang van ‘The ship’s crew’. Wat een gave combinatie van stemmen. De happy sound overheerst. Het volk zal Alpha nooit vergeten, dat blijkt uit ‘The human compulsion’. ‘March of the Machines’ is het laatste nummer. Dit korte nummer geeft het gevoel van een iets te onverwacht en open einde.

Zowel instrumentaal als vocaal zijn de nummers van begin t/m het einde goed opgebouwd. Het album is non-stop. Maar je hoort duidelijk de overgangen van het ene naar het andere nummer. Ook binnen de nummers zijn er veel wendingen, soms geleidelijk, soms plotseling. Natuurlijk hoor je weer een grote hoeveelheid aan instrumenten. Waarvan Arjen er zelf een groot aantal van speelt, onvoorstelbaar hoe veelzijdig deze man is! Bij het vorige album ‘bij ‘The Theater Equation’ werd ik zo gegrepen dat ik helemaal ìn het verhaal zat. Dat heeft ‘The Source’ niet voor elkaar gekregen. Qua onderwerp liggen deze albums mijlenver uit elkaar. Maar beiden albums zijn heuse Ayreon albums. Dus ook ‘The Source’ is zoals verwacht: zeer goed!

DVD
De video clips zitten mooi in elkaar. Ook hier zit duidelijk veel tijd en werk in. Bijna jammer dat er niet meer lyric video’s zijn. Hier had ik zeker langer naar willen kijken. Ze hebben absoluut een toegevoegde waarde en zijn zeker mooi om vaker naar te kijken. De interviews e.d. zijn ook interessant om zo af en toe helemaal te beluisteren.
Tot slot: Het artwork ziet er, zoals we gewend zijn van Arjen, weer magnifiek uit!

(88/100, Mascot Label Group)

Tracklist:
CD 1
Chronicle 1: The Frame
1. The Day That The World Breaks Down
2. Sea Of Machines
3. Everybody Dies

Chronicle 2: The Aligning Of the Ten
4. Star Of Sirrah
5. All That Was
6. Run! Apocalypse! Run!
7. Condemned To Live
CD 2
Chronicle 3: The Transmigration
8. Aquatic Race
9. The Dream Dissolves
10. Deathcry Of A Race
11. Into The Ocean

Chronicle 4: The Rebirth
12. Bay Of Dreams
13. Planet Y Is Alive!
14. The Source Will Flow
15. Journey To Forever
16. The Human Compulsion
17. The March Of The Machines

DVD:
Videoclips: Everybody Dies, Star Of Sirrah, Run! Apocalypse! Run! and The Day That The World Breaks Down
Interviews
Behind The Scenes
5.1 Audio Mix

Line up:

James LaBrie als The Historian
Tommy Karevik als The Opposition Leader
Tommy Rogers als The Chemist
Simone Simons als The Counselor
Nils K. Rue als The Prophet
Tobias Sammet als The Captain
Hansi Kürsch als The Astronomer
Michael Mills als TH-1
Russell Allen als The President
Michael Eriksen als The Diplomat
Floor Jansen als The Biologist
Zaher Zorgati als The Preacher

Will Shaw, Wilmer Waarbroek, Lisette van den Berg en Jan Willem Ketelaars: ‘the Ship’s crew’

Arjen Lucassen : o.a gitaren, bas, mandoline, synthesizers, Hammond
Ed Warby : Drums
Ben Mathot: viool
Maaike Peterse: cello
Paul Gilbert, Guthrie Govan, en Marcel Coenen: lead gitaar
Jeroen Goossens: blaasinstrumenten
Joost van den Broek: piano
Mark Kelly- synthesizer