CD van de Week: Therion – Leviathan lll

Ad Keepers | 29 January 2024 | CD van de week | No Comments

Therion is een Zweedse progressieve metalband opgericht in 1987 door Christofer Johnsson. De bandnaam is ontleend aan het Celtic Frost album ‘To Mega Therion’. Op de eerste drie albums staat (progressieve) death metal. Na deze drie albums tekent Therion bij Nuclear Blast en verandert de muzikale stijl geleidelijk aan door het toevoegen van orkestrale elementen inclusief koor-en operazang.

Op het vierde album ‘Lepaca Kliffoth’ (1995) uitgebracht dus door platenmaatschappij Nuclear Blast zijn er meer toetsen en Oosterse invloeden te horen. Ook verandert Johnsson zijn manier van zingen en horen we vrouwelijke (sopraan)zang. Er wordt nog verder geëxperimenteerd op het navolgende album ‘Theli’ (1996) waarop twee koren te horen zijn als ook zang van Christofer Johnsson, drummer Piotr Wawrzeniuk en gastzanger Dan Swanö.

Het daaropvolgende album ‘A ‘arab Zaraq – Lucid Dreaming’ (1997) bevat onuitgebrachte opnames van ‘Theli’, wat covers en de soundtrack genaamd ‘The Golden Embrace’ die Johnsson gemaakt heeft voor de gelijknamige art-house film. Op ‘Voven’ (1998) wordt de ingeslagen weg voortgezet en speelt er een heel strijkorkest en een door Johnsson gekozen opera koor met onder meer de uit Oostenrijk afkomstige zangeres Martina Hornbacher en de Britse zangeres Sarah Jezebel Deva.

‘Crowning Of Atlantis’ (1999) was oorspronkelijk een mini album dat wordt opgerekt tot een volledig album door het toevoegen van wat covers en live nummers. Op ‘Deggial’ (2000) is een volledig orkest te horen maar verschilt stilistisch niet veel van ‘Theli’ en ‘Vovin’. ‘Secret Of The Runes’ (2001) is een concept album en bevat twee cover nummers gezongen door drummer Piotr Wawrzeniuk. Ook brengt Therion wat compilatie-en livealbums uit in de periode 2000-2004. In 2004 pakt Therion weer groots uit met het uitbrengen van de albums ‘Lemuria’ en ‘Sirius B’. Deze twee albums worden gelijktijdig gereleased en zijn apart verkrijgbaar of als twinpack. Op de albums zijn maar liefst 171 muzikanten te horen waaronder The City of Prague Philharmonic Orchestra en een 32 koppen tellend koor. Ook is Mats Leven te horen als gastzanger evenals de teruggekeerde Piotr Wawrzeniuk.

In 2005 brengt Therion ‘Atlantis Lucid Dreaming’ uit wat een compilatie is van nummers die niet stonden op ‘The Golden Embrace’ soundtrack van 1997. Na een intensieve toerperiode waarin er ook nog live albums, video’s en een CD/DVD boxset worden uitgebracht brengt Therion in 2007 ‘Gothic Kabbalah’ uit. In 2008 stopt vrijwel de gehele kernbezetting van Therion er mee maar Johnsson laat via social media en de officiële mediakanalen weten dat er geen haar op zijn hoofd is die er aan denkt om te stoppen met Therion. Aldus geschiedt en met een compleet nieuwe line up komt in 2010 het album ‘Sitra Ahra’ uit waarop nieuwkomers gitarist Christian Vidal, drummer Snowy Shaw en (tenor)zanger Thomas Vikström voor het eerst te horen zijn. In 2011 mag ook (sopraan)zangers Lori Lewis zich zelf als vast bandlid beschouwen na een vierjarige samenwerking als gast/live zangeres.

In 2012 komt ‘Les Fleurs Du Mal’ uit wat door Johnsson omschreven wordt als een kunstproject met niet alleen muziek maar ook speciale inlay graphics en videoclips. In 2018 komt de rock opera musical ‘Beloved Antichrist’ uit wat 46 nummers beslaat met een totale tijdsduur van ruim drie uur. Hierna kondigt de immer ambitieuze Christofer Johnsson aan dat hij een trilogie uit gaat brengen genaamd ‘Leviathan’. ‘Leviathan lll’ is verreweg de meest gevarieerde van de drie zo niet van alle door Therion uitgebrachte albums. Opmerkelijk is ook dat dit laatste album van de ‘Leviathan’ trilogie niet wordt uitgebracht door Nuclear Blast waar Therion al sinds 1995 onder contract stond maar door Napalm Records.

Er gebeurt veel op het album maar het is allemaal goed te volgen door de uitstekende productie van Eric Mårensson. Er doen ook weer talloze gastmuzikanten mee. Het album opent erg sterk met ‘Ninkigal’ wat het hardste werkstuk is wat Therion sinds jaren heeft gemaakt. Er is zelfs weer een grunt te horen. ‘Ruler of Tamag’ heeft symfonische en folkachtige coupletten en bevat vooral tekstueel invloeden uit de Turkse mythologie. ‘Tamag’ is de Turkse benaming voor hel. De zang van Lori Lewis en de hardere stukken van ‘Ruler of Tamag’ doen me denken aan de bands Vuur en The Gentle Storm waarin Anneke van Giersbergen de sterren van de hemel zingt.

‘An Unsung Lament’ is de meest afwisselende track van het album waarin alles voorbij komt.Ik hoor bands als Voyager, ABBA en Baby Metal gecombineerd met psychedelische 70’s pop/progrock. Dit alles klinkt als een vloeiend geheel wat op zich bijzonder knap is als je nagaat hoe ver het muzikaal gebodene van elkaar afstaat. De kortere nummers zijn over het algemeen wat sneller van tempo. Zo ook ‘Maleficium’. ‘Ayahuasca’ is het langste nummer van het album. Het nummer is gebaseerd op de drug mescalene wat veel gebruikt wordt door sjamanen in rituelen om in contact te komen met de doden.

Zoals het tekstuele thema klinkt ‘Ayahuasca’ ook. Psychedelisch en zweverig als een (slechte) acid trip. Waar opener ‘Ninkigal’ het hardste nummer van ‘Leviathan lll’ is, is ‘Bacchanale’ het snelste nummer van het album. Op dit nummer is Susanne Sundfør te horen als gastzangeres. ‘Midsommarblot’ is een progressief metalnummer met een mooie gitaarsolo. ‘What Was Lost Shall Be Lost No More’ is vergelijkbaar met Ayreon. ‘Duende’ is wat mij betreft het absolute hoogtepunt van het album. Het nummer begint met flamenco gitaren en Spaanstalige zang van Rosalia Sairem. Vervolgens vallen de elektrische gitaren en de mannelijke vocalen in en wordt het een geheel nieuw genre wat ik betitel als Flamenco Metal. Liefhebbers van de Portugese band Moonspell die ook nummers zingen in hun moedertaal en ongeveer hetzelfde genre zullen met dit nummer ook wel wat kunnen.

‘Nummo’ is een korter nummer waarin het tempo weer wat hoger ligt en gedragen wordt door de mannelijke en vrouwelijke operazang. Afsluiter ‘Twilight Of The Gods’ is weer wat langer en sluit ‘Leviathan lll’ waardig af. Het is een episch symfonisch doomnummer waarbij de mannelijke zang wordt verzorgd door gastzanger Mats Leven. ‘Leviathan lll’ is een waar meesterwerk en het meest gevarieerde album wat Therion tot op heden heeft uitgebracht. Beste nummers zijn de langere tracks ‘An Unsung Lament’, ‘Ayahuasca’ en ‘Twilight Of The Gods’, de harde opener ‘Ninkigal’ en het fantastische Flamenco nummer ‘Duende’. (95/100) (Napalm Records)