Kaipa – Sommargryningsljus
De Zweedse progressieve folk-fusion-rockband heeft wel vaker albumtitels die moeilijk uit te spreken zijn. Maar het vijftiende album ‘Sommargryningsljus’, is een behoorlijke tongbreker. Een vertaal-app vertelt me dat het zomerschemering betekent. Deze acht nummers vertellen het verhaal van een nachtelijke reis. De eerste twee tracks gaan over de schemering, de laatste twee over de dageraad. Dit album kan gezien worden als het stadium tussen dood en wedergeboorte.
De dromerige sfeer van ‘Sommarskymningsljus’ past bij een kalme zomerschemering. De instrumentale start van ‘Seven Birds’ sluit hier mooi bij aan. De eerste paar wendingen vloeien in elkaar over. Langzaam worden tempo en volume even iets opgevoerd, maar de aangename sfeer blijft bestaan. De zang en de (soms melancholische) muziek vormen één geheel. Ook in de rustigere delen zijn er veel details in de muziek. Je hoort niet alleen de toonhoogte verschillen van Darby Todd’s drums, maar af en toe ook een resonantie. Zowel in muziek als in zang is er veel variatie. Niet alleen door de verschillende stemmen, maar ook door de verschillende emoties die iedere stem laat horen. Daarnaast is er een goed stuk a capella zang. Sferische en rockende delen wisselen elkaar af. Bovendien is er ook wisselwerking tussen de instrumenten onderling. De “omgeving” wordt in ‘Like Thousand Dawns’ verhalend beschreven. Zowel de gelaagde als de ‘solo’ zang sluit aan bij de muziek. De hoge zang sluit aan bij de hogen klanken van de toetsen. Daarnaast vormen ze een mooi contrast met de lage (bas)tonen. Er zijn talloze wendingen, niet alleen in tempo en/of volume, maar ook tussen de instrumenten. Gastmuzikant Olof Åslund laat mooi saxofoonspel horen.
De reis gaat verder in ‘Revelationview’. Er zijn veel details in zang en muziek. Zelfs de cimbalen worden gedetailleerd bespeeld. Zowel het viool-en fluitspel sluiten goed aan bij het geheel. Weer valt de balans tussen de hoge en lage tonen positief op. Een aantal wendingen vloeit in elkaar over, andere veranderingen zijn groter. Het blijft boeiend. Dat geldt ook voor de tracks die volgen. Het geheel is complex, en toch toegankelijk. Door de goede geluidskwaliteit, en door de goede verdeling over de koptelefoon hoor je steeds iets nieuws. Vocaal is het soms wat zoet, maar het is wel prachtig opgebouwd. Delen van de teksten kunnen op meerdere manieren worden opgevat. Emoties worden niet alleen via de vocalisten overgebracht, maar ook instrumentaal. En dan misschien wel het meeste door het meeslepende gitaarspel.
Dit album bevat maar liefst vier epics van meer dan tien minuten. De gave epic ‘Spiderweb Train’ is met ruim 15 minuten de langst durende. Na drie epics op rij volgt het in Zweeds gezongen ‘Sommargryningsljus’. Later voelt het gitaarspel als een antwoord op de woordeloze zang. Dit kruipt samen met de langaanhoudend tonen onder mijn huid. Hoewel het een reis zonder einde is, voel je toch dat dit de laatste track is. Deze dooft langzaam uit, dat past precies bij deze rustige, soms intens gespeelde track.
Het gitaarspel van Per Nilsson is fantastisch, toch is de bas van Jonas Reingold regelmatig duidelijk aanwezig. De strijkinstrumenten smelten soms samen met het geheel, op ander momenten meer op de voorgrond. Je hoort de verschillende kleurklanken van de keyboards van Hans Lundin. Alles is zeer zorgvuldig gecomponeerd en uitgevoerd. Zelfs de muzikale rusten zijn goed gekozen. Het geheel zit ingewikkeld in elkaar, toch het is comfortabel om naar te luisteren. Dat komt mede doordat de zang goed te verstaan is. Sommargryningsljus’ is alweer Kaipa’s vijftiende studioalbum, en het is een topalbum geworden. (92/100) (Inside Out)
Tracklist:
01. Sommarskymningsljus 1:30
02. Seven Birds 9:50
03. Like Thousand Dawns 11:08
04. Revelationview 9:28
05. Chased by Wolves and Burned by the Sun 10:17
06. Spiderweb Train 15:29
07. Songs in Our Hands 13:00
08. Sommargryningsljus 3:58
Bonus track:
Sommargryningsljus (single edit) 5:24
Line-up:
Hans Lundin: Keyboards & vocals
Per Nilsson: Electric & acoustic guitars
Darby Todd: Drums
Jonas Reingold: Electric basses
Patrik Lundström: Vocals
Aleena Gibson: Vocals
Special guests:
Elin Rubinsztein: Violin
Fredrik Lindqvist. Recorders & whistles
Olof Åslund: Saxophone
