CD van de Week: BEARDFISH – Songs for Beating Hearts

Een paar maanden geleden kondigde Beardfish ineens aan dat ze na negen jaar afwezigheid met nieuw materiaal bezig waren. Onder de post op Facebook verschenen opgetogen berichten van fans. Want dit gezelschap uit Zweden mag zich nog steeds verheugen in een fanbase die de band ook trouw bleef na het afscheid in 2016. En nu is er daadwerkelijk een nieuwe plaat: ‘Songs for Beating Hearts’ met vijf kloeke stukken, waarvan er eentje met vijf delen liefst twintig minuten in beslag neemt.  Een beetje doorgewinterde liefhebber weet dan: dit moet bijna wel symfo of prog zijn. Correct.

Beardfish bestaat al sinds 2001, maar voor wie het niet kent: het klinkt als een groep die ergens in de jaren zeventig stil is komen te vallen en nu bijna per ongeluk weer tot leven is gewekt. Het moet daarbij gezegd dat het genre anno 2024 meer dan springlevend is en er nog steeds bands opstaan die putten uit de overvolle schatkist met hogeschool-arrangementen en lyrische dichtkunst in bij voorkeur 9/8.

De invloeden van de symfo-mastodonten van weleer zijn niet te missen bij Beardfish. Dat is te herkennen in de composities – incluis de voor dit genre welhaast verplichte afwijkende maatsoorten – maar zeker in de sound van het viertal: klassieke gitaren, Hammond, mellotron, Moog-achtige synths en baspartijen waarvoor wijlen Chris Squire zich niet had geschaamd. Het instrumentele gedeelte waarmee ‘Out in the Open, part 2’ overgaat in het derde deel is een fraai staaltje van het Zweedse kunnen qua instrumentbeheersing – met nadruk op beheersing, want waar bands in dit genre nog wel eens hevig egotrippend uit de bocht willen vliegen, blijft het bij Beardfish virtuoos beheerst. Da’s knap.

Toch zouden we Beardfish echt tekort doen door ze simpelweg te vergelijken met illustere inspiratiebronnen zoals Yes-toen-Yes-nog-Yes-was-en-niet-alleen-Steve-Howe-en-wat-sessiemuzikanten. Daarvoor gebeurt er te veel op deze plaat. Beardfish zelf noemt het album een ‘kaleidoscoop’ van stijlen en dat is niet overdreven.

Rikard Sjöblom, David Zackrisson, Magnus Östgren en Robert Hansen zijn ware stijlmeesters die elk nummer een volstrekt eigen identiteit meegeven. Zo zijn op ‘In the Autumn’ duidelijk folkinvloeden te horen, niet in de laatste plaats door de zangstem van gastvocalist en Americana-liefhebber Amanda Örtenhag die ook in de bijbehorende videoclip te zien is. Voor wie de video nog wil zien: let op de niet-zo subtiele verwijzingen naar die eerdervermelde jaren zeventig.

‘In the Autumn’ werd al eerder gereleased via de streaming-kanalen en dat juist dit romantisch opgewekte duet als ‘teaser’ werd gekozen, heeft zowel een artistieke als praktische reden: het is met de duur van net geen zes minuten een van de kortste nummers op het album, samen met de opener ‘Ecotone’, dat later in het album nog eens terugkeert in de vorm van een ultrakorte reprise. De luisteraar wordt verder getrakteerd op het elf minuten durende titelstuk, het eerdervermelde ‘Out in the Open’ en de afsluiter van ruim acht minuten. Ondanks de lengte van de songs, verveelt Beardfish geen seconde, juist omdat elk stuk een volstrekt eigen sfeer heeft. Van het up-tempo  ‘In the Autumn’ waarin de gitaren en de stemmen van Sjöblom en Örtenhag melodieus om elkaar heen dansen tot aan ‘Torrential Downpour’, een stuk dat Sjöblom schreef na het overlijden van zijn vader. Dat begint ingetogen, bijna sober, om richting het eind toe te werken naar een donderend slot, passend bij het bezongen hartzeer en het verlies. Want ook dat is Beardfish: de teksten worden echt gedragen door de composities.

Behalve ‘Torrential Downpour’ is ‘Beating Hearts’ een goed voorbeeld van hoe muziek een tekst kan omarmen. ‘Beating Hearts’ wordt door een klassiek strijkkwartet ingeleid dat de luisteraar subtiel meevoert verder het stuk in, voordat het via allerlei ingenieuze transities met beide benen en een stevige rocksound als kloppend hart op de grond landt, zoals de tekst dat voorspelt:    

“I’ve seen you in the windpined mountain dreams

You said that Jesus was your only friend

But Who will hold your hand in the morning

Where all dreams must end”

Dromen mag bij Beardfish, maar wel binnen de perken van een enkelvoudige langspeler. Op vinyl, vanzelfsprekend. Want ook hier hebben de Zweden een hang naar het verleden: het moest allemaal precies passen op één plaat. Daar is het hele album op afgestemd. Volgens Sjöblom was er voldoende materiaal voor een langere versie met nog meer nummers, maar werd een bewuste keus gemaakt voor de stukken die ‘Songs for Beating Hearts’ haalden, zowel in lengte als in de ‘flow’ van de songs. “Wij zijn vinylfreaks, maar we hebben onze buik vol van dubbelalbums,” stelt de zanger in een begeleidend schrijven. ,,De overige nummers bewaren we wel voor een volgend album of een EP. We zien wel.” Waarmee de fans dus al vrijwel zeker weten dat ze niet nog eens negen jaar hoeven te wachten.  (90/100) (InsideOut Music)

Bandleden:

Rikard Sjöblom: vocals, keyboards

David Zackrisson: guitars

Magnus Östgren: drums

Robert Hansen: bass

Tracklist:

1. Ecotone
2. Out in the Open, Part 1 – Overture
3. Out in the Open, Part 2 – Oblivion
4. Out in the Open, Part 3 – Hopes and Dreams
5. Out in the Open, Part 4 – Oblivion (Reprise)
6. Out in the Open, Part 5 – Around the Bend
7. In the Autumn
8. Ecotone (reprise)
9. Torrential Downpour
10. Ecotone – Norssken 1982 (Bonus Track)