Pearl Jam – Gigaton

Ik vraag me weleens af waar Pearl Jam nu zou staan zonder debuutalbum ‘Ten’, de uitstraling van Eddie Vedder en de opwindende concerten. Aangezien geen enkel album verder een tien haalde, maar meestal zo rond een zes of een zeven scoorde, had de band zeker niet de huidige megastatus gehad. Maar goed, op één superalbum en een berg redelijk tot goede platen is een glansrijke carrière te bouwen. En bij iedere release is er weer even die hoop: komen ze weer in de buurt van het magistrale debuut?

Nou, om dat maar meteen de kop in te drukken, ook deze zeven jaar na het aardige ‘Lightning Bolt’ verschijnende ‘Gigaton’ is geen nieuwe klassieker geworden, maar wel een hele grote stap in de goede richting. De voorbode in de single ‘Dance of the Clairvoyants’ deed nog het ergste vermoeden: een jaren 80 new wave deuntje dat een stijlbreuk was voor Pearl Jam, drijvend op een opzwepend dansbaar basloopje met wat funky gitaren. Vreemd, maar bij nader inzien toch best lekker en sowieso gedurfd, waarvoor hulde. De nieuwe cd, studioplaat nummer elf pas in een kleine 30 jaar, is vooral afwisselend te noemen, maar iets van het oude vuur is ook zeker terug. Voorgangers bleven wat hangen in obligate gitaarrockers en ballads-volgens-het-boekje, maar deze gaat alle kanten op, vaak zeer geïnspireerd en dynamisch.

Opener midtempo rocker ‘Who Ever Said’ start met een ‘Rockin’ in a Free World’-riffje, maar krijgt al snel een eigen gezicht. En al is het geen hoogvlieger, daarvoor gaat het nummer net wat te lang door, het is wel gewoon een lekkere start. Het vergelijkbare, maar wat opzwependere en experimentelere ‘Superblood Wolfmoon’ heeft een prima gitaarsolo en scoort ook een ruime voldoende.

Het eerste echte hoogtepunt dient zich aan in de vorm van het groovende en van een heerlijke zanglijn voorziene ‘Quick Escape’, waarop Cameron heerlijk zit te drummen. Zeker tijdens de break halverwege gaattie lekker los, al is op de hele cd het drumwerk opvallend. Het nummer eindigt in een lekkere jam waarin zowel de gitaristen Stone Gossard en Mike McCready als bassist Jeff Ament los gaan. Zo gedreven heb ik de band lange tijd niet gehoord.

Eerste rustpuntje is ‘Alright’. De stem van Vedder over een orgelbedje met wat percussie, later aangevuld door akoestische gitaren, meer hebben we niet nodig. Heel ingetogen, maar zeer sfeervol. Het lange, wederom rustige en wat trage ‘Seven O’Clock’ is zowaar weer een hoogtepunt, met dank aan de fijne zangmelodie die fraai ingekleurd wordt door de prima zingende Vedder die met de jaren steeds beter lijkt te worden. Prachtige song vol emotie.

Rechttoe rechtaan rockers ‘Never Destination’ en het Soundgarden-achtige ‘Take The Long Way’ liggen in de lijn van beide openingssongs: lekker gitaartje, stuwend ritme, prima solo’s, maar net iets te onopvallend want teveel back-to-basics. Beiden zijn geen hoogvliegers, maar gewoon okee. Nummers waar de vorige platen vol mee stonden. Maar een mooie opmaat naar het slot van de plaat.

Zowaar vier rustige, ballad-achtige songs sluiten deze ‘Gigaton’ af. Gewaagd, maar gezien het hoge songwritersniveau, een prima keuze. ‘Buckle Up’ kabbelt met zijn afwijkende maatsoort wat voort, waardoor eentonigheid op de loer ligt. Ballad ‘Come Then Goes’ is Vedder solo en akoestische gitaar, blijft ingetogen, duurt twee minuten te lang, maar raakt je wel. Erg mooi gezongen ook. ‘Retrograde’ is wat weelderiger ingekleurd en daardoor een stuk spannender. Met name in het outro gaat de band nog even helemaal los. Afsluiter ‘River Cross’ is zes minuten genieten. Wederom een rustig, maar deze keer een wat donkerder nummer, met niets meer dan orgel en wat percussie als basis voor een emotionele Vedder. Een prachtig, mystiek slot van deze plaat.

Het lijkt erop dat nieuwe (co-)producer Josh Evans, nadat jarenlang gewerkt werd met Brendan O’Brien, én de lange periode sinds zijn voorganger, de band opnieuw geïnspireerd heeft. Tekstueel werd deze inspiratie trouwens uit onder andere Trump en de klimaatverandering gehaald. Hoewel verre van perfect, daarvoor staan er net iets teveel ‘okee’ nummers op, is het een plaat geworden met meer uitschieters dan we ondertussen gewend zijn van ze. Het is wel een groeier, pas na meerdere malen draaien viel het kwartje en gingen een aantal nummers echt leven. Oftewel, geef deze nieuwe Pearl Jam wat tijd en dan heb je er een vriend bij. Hopelijk houden ze deze vorm nog even vast de komende jaren. (85/100) (Republic Records)

LINE-UP

Eddie Vedder – zanger en gitarist
Jeff Ament – bassist
Matt Cameron – drums
Stone Gossard – gitaar
Mike McCready – gitaar

TRACKLIST

1. Who Ever Said
2. Superblood Wolfmoon
3. Dance of the Clairvoyants
4. Quick Escape
5. Alright
6. Seven O’Clock
7. Never Destination
8. Take The Long Way
9. Buckle Up
10. Come Then Goes
11. Retrograde
12. River Cross