Ayreon -Transitus

Drie jaar na het album ‘The Source’ komt Ayreon 25 september met de opvolger ‘Transitus’. Deze keer heeft Arjen Lucassen geen science fiction thema uitgekozen, maar een gotisch spookverhaal dat zich gedeeltelijk in de 19^e eeuw afspeelt. In dit verhaal hoor je elementen van horror en het bovennatuurlijke. Het aantal zanger en zangeressen is, zoals altijd, groot. Ik noem er een paar:  Simone Simons (Epica), Dee Snider (Twisted Sister) en Marcela Bovio (MaYan). Gitarist Joe Satriani en Threshold drummer Johanne James horen bij de vele gastmuzikanten.

CD 1
Met  ‘Fatum Horrificum’ heeft het album een spookachtige opening. De spanning in de muziek wordt opgebouwd, na zo’n anderhalve minuut begint verteller Tom Baker het  verhaal met: ” The year is 1884..” Tevens introduceert hij de hoofdpersonen, het echtpaar Abby en Daniel. Abby wordt gespeeld door Cammie Gilbert (Oceans of Slumber) en Daniel door Tommy Karevik (Kamelot).

Tom’s woorden worden ondersteund door mysterieuze muziek. Dat sluit aan bij de stijl van het verhaal.

Dit is duidelijk anders dan de science fiction van ‘The Source’.  Arjen weet je al tijdens dit openingsnummer te verassen. Het klassiek georiënteerd instrumentaal stuk is mooi. De woordeloze zang en de koorzang is hier prachtig  in verweven. Dit  vormt een perfecte harmonie van een eeuwen oude sfeer vermengd met moderne elementen. Met vlagen heeft de muziek filmische allure. Er zijn diverse wendingen en talloze details, deze zijn zeer goed verdeeld over de koptelefoon. Met de gezongen dialoog begint het verhaal vorm te krijgen. De stemmen vullen elkaar prima aan.

Tom spreekt enkele zinnen, en het verhaal gaat verder met ‘Daniel’s Descent into Transitus’.

De strijkinstrumenten komen zo nu en dan mooi naar de voorgrond in dit vrij korte nummer zo nu en dan mooi naar de voorgrond.

In ‘Listen to My Story’ is de sfeer vrolijker. Dit is zo anders dan de voorgaande nummers, en toch vormt het één geheel. De gestapelde stemmen vormen een perfecte blend.

Of de zang gestapeld is, of bijna solo, alle stemmen zijn prachtig. Het zal misschien even duren voordat de verhaallijn helemaal duidelijk is. Zeker als je zonder tekstboekje luistert. Maar ook dan word steeds weer geraakt door zoveel schoonheid in muziek en zang. Het aantal laagjes in zang en muziek is soms hoog. Bovendien is er diversiteit, zo hoor je folk invloeden in ‘Talk of the Town’. De lichte en luchtige sfeer in zang en muziek maakt langzaam plaats voor rock. De mix en afwisseling tussen deze twee stijlen is uitmuntend.

In  ‘Old Friend’ hoor je pianospel en zang, beide zijn emotioneel. Dit komt door de subtiele toevoeging van de somber klinkende strijkers. Veel eerder dan verwacht gaat het verder met

‘Dumb Piece of Rock’. Dit  heeft een echte Ayreon stijl, en daar geniet ik van. Dat gaat door in de twee nummers die hierna komen.

CD 2

Allerlei geluiden klinken samen met het verhaal van Tom bij aanvang van ‘Condemned Without A Trial’. De muziek die hierna volgt is weer echt Ayreon. Weer valt de fantastische combinatie van stemmen op.

De droevige muziek tijdens het intro van Daniel’s Funeral’ is langzaam en laag. Hiertussen is hoge zang ingezet als instrument. Er volgt (subtiele) drama in zang en muziek. Het einde is plotseling, maar mooi.

In ‘Hopelessly Slipping Away’ is de muziek staccato, maar subtiel. Ook dit nummer heeft een prachtig einde.

In ‘Message from Beyond’ wordt er weer strak gespeeld. Dit basisritme is fantastisch en blijft lange tijd hetzelfde. Ondertussen is komen er steeds mee stemmen bij die om aandacht vragen. De veranderingen in de instrumenten zijn subtiel. Het basisritme blijft bestaan. Ondanks de vrij rustige muziek kom je bijna oren te kort, tegelijkertijd voelt het zo comfortabel om naar te luisteren. Hier is een meester componist aan het werk geweest!

Dat komt in eigenlijk alle nummers naar voren, maar vooral in ‘Inferno’. Het drumwerk is staccato, dit wordt gecombineerd met onder andere koorzang. Soms zingt dit koor één of enkele woorden, soms enkele zinnen. Iedere keer is het perfect gedoseerd. Weer is er de balans tussen heden en verleden.

Ook al kan je het verhaal (nog) niet helemaal volgen, dan word je toch gegrepen door de vele laagjes zang en muziek, en door de talloze details.

Tijdens ‘The Great Beyond’ voel je dat het verhaal gaan eindigen. Koorzang vormt de opbouw naar het einde. Dan ineens is het stil.. Wat een fantastisch einde!

‘Transitus’ is duidelijk een Ayreon album. Sommige stukken zijn echt verrassend, andere delen iets minder. Erg? Helemaal niet! Want Arjen heeft het weer geflikt: hij heeft, samen met de enorme line up een zeer goed album gemaakt, waarin je steeds weer nieuwe dingen hoort. (93/100) (Music Theories Recordings)

Tracklist

CD 1
1. Fatum Horrificum
2. Daniel’s Descent into Transitus
3. Listen to My Story
4. Two Worlds Now One
5. Talk of the Town
6. Old Friend
7. Dumb Piece of Rock
8. Get Out! Now!
9. Seven Days, Seven Nights

CD 2
1. Condemned Without A Trial
2. Daniel’s Funeral
3. Hopelessly Slipping Away
4. This Human Equation
5. Henry’s Plot
6. Message from Beyond
7. Daniel’s Vision
8. She is Innocent
9. Lavinia’s Confession
10. Inferno
11. Your Story Is Over!
12. Abby In Transitus
13. The Great Beyond