Steven Wilson – The Future Bites

Een review van elektropop op een rocksite? Het zou verboden moeten worden, maar op basis van dertig jaar aan goede tot uitmuntende progrock releases gunnen we Steven Wilson het voordeel van de twijfel. Maar dat ‘resultaten behaalt in het verleden geen garantie geven voor de toekomst’, is ook bekend. Het blijkt een bij vlagen taaie luisterervaring, deze ‘The Future Bites’, althans, als je op zijn minst wat raakvlakken met zijn vorige meer dan prima soloplaten verwacht. Voor de doorgewinterde Kraftwerk of Prince fan is dit gesneden koek waarschijnlijk. Maar ik verwacht niet dat er dit jaar een album is dat fans meer zal verdelen dan deze ‘The Future Bites’. 

Rigoureuze stijlveranderingen komen we vaker tegen. Denk aan Metallica’s Lulu, Chris Cornell’s Scream of de laatste albums van Linkin Park of 30 Seconds to Mars. Dat je ze nauwelijks voor de geest kan halen klopt, het waren grotendeels misbaksels waar de rockfans weinig mee konden en die volgens mij ook nooit bereikt hebben wat de bedoeling was, een nieuw publiek aanboren. Deze ‘The Future Bites’ is wellicht wat minder verrassend, daar Steven Wilson op ‘To the Bone’ al flirtte met disco in ‘Permanating’ en industrial synthpop in ‘Song of I’. Maar daar stonden ruim voldoende pareltjes tegenover ter compensatie. Dat is nu anders helaas. Al moet je Wilson nageven dat hij wel lef toont door volledig zijn eigen weg te gaan. Hij wil duidelijk af van het stempeltje ‘progrock-icoon. Of het slim is? Zijn concert is al verplaatst van de grote Ziggo naar de veel kleinere Afas. Als het ooit nog tot concerten komt, maar dat is een ander verhaal.

Het album opent met het mooie, maar erg korte intro ‘Unself’, waarna de synthesizers er vol in knallen in het gevoelloze, wat monotone ‘Self’. De autotune ligt er dik bovenop, al komen er in het door een dameskoortje gezongen refrein gelukkig nog wat gitaren voorbij. Aardig nummer, waarin voldoende gebeurt. ‘King Ghost’ is al als single uitgebracht en heeft wel wat raakvlakken met de laatste Nine Inch Nails, alleen dan wat leger en volledig gitaarloos. Het kille nummer doet me niets helaas. Het contrast met de warmte die het akoestische ’12 Things I Forgot’ uitstraalt kon niet groter zijn. Dit is de Wilson zoals we hem kennen. Heavy wordt het nergens, maar een prachtig aanstekelijk popnummer met mooi catchy refrein is het wel. Eén van de hoogtepunten die niet had misstaan op één van zijn Blackfield platen.    

Terug naar de elektronica en de Prince-achtige kopstem van Steven in ‘Eminent Sleaze’. Wederom een wat steriel nummer die weliswaar prachtig geproduceerd is, maar geen vonk doet overslaan. Alleen het massaal gezongen bijna Abba-achtige refrein beklijft, maar niet om de juiste redenen. De tijdsduur van ‘Personal Shopper’ zou op voorgaande platen alle progrock fans doen kwijlen van verwachting, maar de kleine tien minuten blijken hier een lange zit. Een discobeat uit het doosje waar Wilson met zijn hoge stem overheen autotunet. Het wordt pas interessant in het blije poppy refrein, al heeft dit met rock helemaal niets te maken. En de lengte van de song wordt vooral veroorzaakt door het voorlezen van een boodschappenlijst halverwege. Tsja. En zijn voortdurende aanklacht tegen het consumentisme wordt wat ongeloofwaardig en vermoeiend gezien de vele en dure uitgaven van deze en voorgaande platen.  

‘Man of the People’ is een traag, maar best mooi en spannend nummer, gelukkig overwegend gezongen op zijn normale toonhoogte. Een flinke gitaaruitbarsting blijft helaas uit waar je die wel verwacht. Het swingende en vrolijke ‘Follower’ is welkom voor de afwisseling en is eigenlijk ook wel lekker, met hier en daar wat gitaarerupties en drums die tenminste nog klinken als echte drums. Na 36 minuten komen we al bij de afsluiter ‘Count of Unease’ welke met zijn minimalistische en weemoedige Porcupine Tree-sfeertje nog de meeste herinneringen oproept aan betere tijden. Het nummer misstaat wat na het voorgaande digitale geweld, maar is in zijn eenvoud wel prachtig en geeft hoop voor een muzikaal betere toekomst. Al heeft Wilson ook van dit soort nummers er veel betere geschreven, zoals ‘The Song of Unborn’ of ‘Happy Returns’ van zijn vorige twee albums.

Zo slecht als ik verwacht had op basis van het al gelekte materiaal is ‘The Future Bites’ gelukkig niet geworden. Ongeveer de helft is aardig tot goed, al komt dat misschien vooral omdat de andere helft bestaat uit koude computerdeuntjes die me koud laten. Op voorgaande solo albums waren de uitschieter van deze nauwelijks opgevallen denk ik. Productioneel klinkt alles wel als een klok, laat dat maar aan Wilson over. Ik ben dan ook vooral benieuwd naar de surround mix op de blu-ray versie. In interviews laat Steven Wilson af en toe al vallen dat hij wellicht met Porcupine Tree weer wat gaat doen, waarschijnlijk voelt ook hij de bui al hangen van het effect van deze plaat, die vanwege corona én bijna een jaar is uitgesteld én voorlopig niet live gepromoot kan worden. De toekomst zal leren welke richting Wilson opgaat. Dit is wat mij betreft in ieder geval één van zijn minder aansprekende albums uit zijn omvangrijke oeuvre. (68/100 – Caroline International)

Tracklist

1. Unself (1:05)
2. Self (2:55)
3. King Ghost (4:06)
4. 12 Things I Forgot (4:42)
5. Eminent Sleaze (3:52)
6. Personal Shopper (9:49)
7. Man of the People (4:41)
8. Follower (4:39)
9. Count of Unease (6:08)

Line up

Steven Wilson: zang, gitaar, basgitaar, toetsen, percussie

Gastmuzikanten:
Nick Beggs: basgitaar, Chapman stick
Craig Blundell: drums
Jason Cooper: percussie
Bobby Gordon: achtergrond zang
Wendy Harriott: achtergrond zang
Adam Holzman: toetsen
Elton John: stem op Personal Shopper
Michael Spearman: percussie
Chystal Williams: achtergrond zang
London Session Orchestra