Xandria – Fires and Ashes

Soms blijven cd’s liggen. Volledig onterecht. Dan worden het wezen: eenzaam liggen ze te wachten totdat iemand het kleinood ontdekt, nog volledig in het seal. Maagdelijk, smetteloos, maar schreeuwend om aandacht. Hoewel het woord ‘schreeuwen’ hier absoluut niet op haar plaats is. Integendeel. Want sinds 2013 heeft de Duitse progmetal-formatie Xandria een Nederlandse zangeres – en niet de minste. De klassiekgeschoolde Dianne van Giersbergen drukt dan ook een enorme stempel op het geluid van Xandria. De EP ‘Fires and Ashes’ is daarvan wederom een fraai bewijs. Maar zoals gezegd: de schijf is te lang blijven liggen, want de plaat kwam al in juli uit.

Van Giersbergen was de frontvrouw van Ex Libris, een zwaar ondergewaardeerde band in het domein van de female fronted symphonic powermetal. Maar potdomme… Wat was Ex Libris ongelooflijk briljant. Complex, maar briljant. Pardon: is. Want na een aantal wijzigingen in de bezetting is ook Ex Libris weer helemaal terug en nog steeds met Van Giersbergen als het – sorry, we gaan het toch zeggen, omdat het waar is – fraai boegbeeld. Bij Xandria is de zangeres niets minder. Ze draagt de band en laat Xandria naar grote hoogten stijgen. Dan moet je wel bedenken dat Fires and Ashes bedoeld is als ‘vullertje’ tussen het laatste volwaardige album Sacrificium uit 2014 en de komende echte volledige plaat. Als vullertje heb je als fan echter een uitstekende aanvulling van de verzameling, ook al bevat de plaat maar drie nieuwe nummers.

De opening ‘Voyage of the Fallen’ is een van die drie nummers. Een geweldig, theatraal nummer in de beste traditie van de powermetal. De opening wordt gevolgd door ‘Unembraced’ dat qua opbouw een stuk eenvoudiger is, maar waar de vocale kwaliteiten van Van Giersbergen wel veel beter uit de verf komen. Hier laat de zangeres horen wat ze in huis heeft. Dat kan storend werken, maar hier werkt het juist uitstekend omdat het nummer simpeler van structuur is. De stem krijgt meer ruimte. Laatste nieuwe nummer is ‘In Remembrance’. Alleen dat nummer maakt ‘Fires and Ashes’ al de moeite waard. Meer dan de moeite waard. Wie het bij dit nummer droog houdt, heeft een hart van beton. Alles klopt in deze song. Xandria breekt elke muur af, dringt door tot de diepste emoties achter die muur. De wonderschone zanglijn die zelfs in de eerste maten doet denken aan de barokke lijnen van Henry Purcell, de onberispelijke techniek van Van Giersbergen, de ondersteuning van de band die precies op het goede moment meer power toevoegt. Wow. Gewoon wow.

Naast dit hoogtepunt bevat de EP ook nieuwe opnames van twee oudere, bekendere nummers: ‘Ravenheart’ en ‘Now and Forever’ die op deze plaat de Xandria-sound van 2015 hebben meegekregen, zoals de begeleidende bio het zelf omschrijft. Deze hits zijn er zeker niet op achteruit gegaan, vooral ‘Ravenheart’ blijft een pareltje in het genre, waarbij Xandria goed heeft begrepen dat de fans vermoedelijk niet op een geheel andere versie zaten te wachten. Het origineel uit 2004 is in tact gebleven. Helaas geldt dat in zekere zin ook voor twee covers op de plaat, waaronder Meatloaf’s ‘I’d Do Anything For Love (But I Won’t Do That)’. De band geeft geen eigen draai aan de song, maakt het niet eigen. De bombastische signatuur van Jim Steinway is volledig overeind gebleven en nee – da’s geen verdienste. Daar had Xandria meer mee moeten doen, nu is het echt niet meer dan een redelijk fantasieloze cover. Daar kan zelfs de stem van Van Giersbergen niets aan doen.

Boeit het? Absoluut niet. Want Xandria en Dianne van Giersbergen hebben ons ‘In Remembrance’ gegeven. Een monument. Alleen daarvoor verdient de band al een standbeeld. (8/10) (Napalm Records)