Van der Graaf Generator – Do not disturb

De prog-rock band Van der Graaf Generator (VdGG) komt uit Engeland en is ouder dan een aantal van hun fans. Want volgend jaar viert deze band zijn 50e (!) verjaardag. Daarbij moet ik wel vermelden dat er een jaren lange stilte was (1978 -2005). Dat is één van de redenen dat dit “slechts” hun 13e album is. Sinds 2006 bestaat VdGG nog maar uit drie personen. Dit zijn oprichter zanger/ multi-instrumentalist Peter Hammill, en de multi-instrumentalisten Hugh Barton en Guy Evans. ‘Do not disturb’ is het derde album van dit trio.

Het korte intro van ‘Aloft’ met voornamelijk cimbalen, is zó zacht dat je het volume flink open moet hebben om het te horen. De rust maakt mij meteen nieuwsgierig naar het vervolg, want VdGG is altijd onvoorspelbaar. Het eerste stuk blijkt ingetogen te zijn, ik blijf getriggerd. Ook als de muziek langzaam iets sneller en luider wordt. De zang is soms een fractie te zacht ten op zichten van de muziek. De kleur van de zang is in volledige harmonie met de muziek. De meerdere vocalen zijn goed verdeeld over de koptelefoon/boxen. Het orgelspel is aangenaam retro. De geluidskwaliteit is goed. Er zijn volop onverwachte wendingen, maar dit nummer blijft toegankelijk. De lichte echo geeft het klein gespeelde gedeelte aan het einde nog wat extra’s.

Melancholie (vooral verkregen door piano en zang) klinkt in ‘Room 1210’. Natuurlijk volgen er diverse wendingen. De meerdere vocalen loopt niet constant synchroon met elkaar. Duidelijk met opzet, want het past perfect in het vrij onrustige stuk. Wel maakt het de verstaanbaarheid wat lastiger. De wendingen naar de rustig gespeelde gedeelten zijn super. De melancholie van het begin keert terug, inclusief het geluid van een accordeon. Op het laatst is de zang ontroerend, klein gezongen; nu komt de warme breekbare kleur van de stem mooi uit. ‘Forever Falling‘ start met een pakkend ritme, waar een duidelijke maat in zit. Die duidelijke maat is bij Van der Graaf Generator lang niet altijd vanzelfsprekend. Zoals verwacht wisselt het ritme een paar keer. Vooral de veranderingen in de percussie geven je extra veel om naar de luisteren. Onverwacht strak gespeeld einde.

‘(Oh No I Must have Said) Yes’ start rockend, en heeft met vlagen een strak gedrumd ritme. Tussen het strak gespeelde ritme in, gaat de percussie er deels recht tegen in. Deze tegenstelling maakt het luisteren extra boeiend. Aparte mix met jazz invloeden maken van dit nummer een verrassend, soms merkwaardig gemengd boeket. Ook ‘Almost the Words’ is een intrigerend nummer. Jammer dat het nummer niet een paar seconden eerder is afgeknipt. Als het nummer is afgelopen hoor je op de achtergrond nog net de gesproken woorden ‘..do another take’.
Sferische geluiden door de toetsen bij aanvang van ‘Go’. De langzame zang vermengt zich met stroperig langzaam bespeelde toetsen. Minimalistisch en “dromerig” nummer. Mooie, maar vrij eenvoudige tekst. Met de woorden:

“Time to let it go”

eindigt deze cd op een opgekend rustige manier.

‘Do not disturb’ is ook verkrijgbaar op vinyl, maar let op ‘Forever falling’ en ‘Shikata Ga Nai’ staan alleen op de cd.

De soms licht theatrale zang en bijna merkwaardige muziek lijken af en toe in disbalans te zijn. Deze gewaagde verbindingen en soms bijna bizarre combinaties zijn kenmerkend voor Van der Graaf Generator. De teksten zijn moeilijk te onthouden. Hun complexe, soms ietwat ontoegankelijke muziek is experimenteel, zonder dat het zweverig is. Soms minimalistisch. Op andere momenten krijgen bijvoorbeeld het orgel en de drums er flink van langs. Gecomponeerd met oog/oor voor detail. Alles is tot in de finesse en in nagenoeg volledige harmonie en balans uitgevoerd.

(9/10, Esoteric)