Geweldig Stonehenge: Van zonneschijn naar zware regenval

Op zaterdag 29 juli is het dan weer zover, weer een nieuwe editie van het Steenwijkse Stonehenge Festival. Ondanks de slechte weersvoorspellingen toch weer uitverkocht. Na het evenement van 2016 werden er weer een aantal bands bekend gemaakt, waaronder Malevolent Creation als een van de publiekstrekkers voor de editie van 2017. Nog voor het jaar voorbij is trekt deze band de stekker eruit en mag de organisatie van Stonehenge weer op zoek naar een andere grote publiekstrekker. Na enige tijd wordt de deathmetalband Morbid Angel binnengehaald als headliner van het feest. Een paar weken voordat Stonehenge plaatsvindt, meldt het management van Morbid Angel dat alle geplande optredens deze zomer komen te vervallen vanwege het niet in orde zijn van de reis documenten van een van de bandleden. En weer kan de organisatie op zoek naar een nieuwe headliner, gelukkig wordt het engelse Carcass bereidt gevonden om de editie van 2017 af te sluiten.

Klokslag 10 uur, voor veel mensen toch ietwat te vroeg, mag het Eindhovense Inferum het festival openen. De winnaar van de Metal Battle en de Wacken Battle laat nummers horen van hun eerste EP die volgende maand zal verschijnen. Ze worden na hun 20 minuten durende set bedankt door het aanwezige publiek wat nog rustig wakker aan het worden is. Als 2e band op de North Stage is het dan tijd voor het Schotse Scordatura, de band heeft er samen met het Nederlandse Korpse een 8-daagse tour gespeeld ter promotie van hun in maart uitgebrachte 2e schijf ‘Self-Created Abyss’ en in de 20 minuten speeltijd ligt daar de nadruk van hun set op. Bleeding Gods timmert lekker aan de weg. De band bracht in 2015 het debuut album ‘Shepherd of Souls’ uit en is op het moment druk met een nieuwe langspeler. De 20 minuten die de band gegund zijn, zijn eigenlijk te kort, de band straalt professionalisme uit en heeft een sterke motivatie om met de band verder te komen. Vandaag is de speciale gast / brulboei George Oosthoek. Met het enthousiasme zit het het goed, de nieuwe plaat moet ergens in de herfst verschijnen en moet een stap voorwaarts worden.

Hierna mag het Nederlandse The Heritance hun kunsten vertonen op de North Stage, er worden 5 nummers gespeeld van het debuut. Wel jammer dat de bands die zo vroeg spelen maar 20 minuutjes mogen optreden, misschien is het beter om wat minder bands te programmeren en ze dan wat meer speeltijd te gunnen. Sommige bands zijn net ingespeeld en dan moeten ze alweer stoppen. Maar goed, misschien een klein aandachtspuntje.

Inmiddels is het 12 uur en het festivalterrein begint al aardig vol te lopen als het Italiaanse Deceptionists hun deathmetal ten gehore brengen, in het half uur spelen deze Italianen nummers van hun debuutplaat ‘Initializing Irreversible Process’.

Om 12:30, nog steeds strak volgens het overvolle schema, is het de beurt aan het Duitse death metal trio Profanity. De Duitsers bestaan al vanaf 1993 maar hebben pas 3 albums op hun naam staan. Het laatste wapenfeit is het in april van dit jaar uitgebrachte ‘Art of Sickness’. Uiteraard krijgen we hier ook de nodige nummers van te horen. Protanity speelt verschrikkelijk bruut en strak maar weet het Stonehenge publiek nog niet helemaal wakker te krijgen. Aan het sterke optreden van deze sympathieke Duitsers heeft het in ieder geval niet gelegen!

Hierna is het de beurt aan de jongens van Korpse om hun brutal deathmetal te laten horen en in het half uur wat ze hebben laten ze nummers horen van hun 2 albums, met wat meer songs van het 2e album ‘Unethical’. Bij Korpse is het al lekker druk voor het podium en er ontstaat ook een lekkere moshpit. Tot dan een van de hoogtepunten van de dag.

Het uit Slowakije afkomstige Doomas mag gezien worden als de pechvogel van de dag. Het optreden van deze op Paradise Lost en My Dying Bride gebaseerde band viel door meerdere factoren in duigen. De band werd allereerst erg lauw ontvangen, hierdoor ontstond het idee dat er niet veel mensen bekend waren met deze band. Als daarnaast ook en gitaren en samples het meerdere malen laten afweten krijg je maken met een onzeker ogende band die totaal geen potten kan breken. Naarmate het optreden vorderde werd het wel beter, zowel het geluid als de performance, maar goed werd het nooit. Een klein applausje was dan ook de juiste afspiegeling.

Het Friese Braincasket is de volgende band op de bill, alsof 2 zangers nog niet genoeg zijn, komt Gerard Frijlink (Cote d’Aver) ook nog een aantal nummers meebrullen wat voor veel pret zorgt op als ook voor het podium.

Het uit ons eigen land afkomstige Disabuse mag voor niemand meer een onbekende zijn. Al sinds 1987 bestaat deze crossover / hardcore/ punk band al, en dus vieren zij hun 30 jarig jubileum. Het is ook goed druk als de heren de bühne bestijgen. Er zit nog geen spatje sleet op deze band, en ook op Stonehenge knallen de heren als vanouds. Een sterk en overtuigend en optreden van een van de grondleggers van de crossover scene. En zeer verfrissend tussen al dit blastbeat geweld.

De volgende band, is het heropgerichte Altar, waar al het nodige over gezegd en geschreven is op social media. De een vindt het leuk, weer andere hebben liever de originele band. En laten we gewoon eerlijk zijn, het klinkt allemaal prima en de bandleden hebben het naar hun zin. Janneke de Rooy toont zich als volleerd bruller en het publiek geniet van de band in het inmiddels heerlijke zonnetje.

Nog een oudgediende uit de death metal scene is het uit Tjechië afkomstige Tortharry. Al meer dan 25 jaar maken deze heren onvervalste brute death metal. Ze zijn niet al te vaak in Nederland geweest dus extra speciaal dat we ze op Stonehenge wel kunnen zien. Het optreden is bruut en lomp zoals we van Tortharry konden verwachten. Het wordt ook goed ontvangen door het Stonehenge publiek. Een heerlijk optreden van een misschien wel één van de meest ondergewaardeerde bands uit de scene.

Dan is het nu tijd voor de Begische thrashers van Evil Invaders, wel een vreemde eend in de bijt, tussen al de brute deathmetal. Maar wel even een welkome afwisseling, hopelijk volgend jaar wat meer afwisseling in de programmering werkt misschien wat beter dan alleen maar het brute beukwerk. Want deze band zorgt toch voor heel wat blije gezichten onder de bezoekers.

Dat Beheaded na 25 jaar nog steeds mateloos populair is blijkt uit grote publieke belangstelling die zich voor het podium aanwezig is als de band klaar staat om af te trappen met hun furieuze death metal. De Maltese band presenteert zich overtuigend, bijna arrogant, maar laten we het houden op vol zelfvertrouwen. En dat mag ook want Beheaded laat al jaren kwaliteits death metal horen, en brengt een enorm strak en goed optreden. Zoals gebruikelijk eist zanger Frank Calleja alle aandacht op met zijn boosaardige looks; wat een geweldige frontman is dit toch! Het publiek is enthousiast maar een pit, zoals bij Korpse of Disabuse, weten ze nog niet te bewerkstelligen. Klasse optreden van een hele goede band.

De Italiaanse deathmetalband Hideous Divinity, mag ook weer acte de presence geven nadat hun optreden in 2015 abrupt werd onderbroken door de hevige storm waardoor het festival gestaakt moest worden. Gelukkig spelen ze nu in een heerlijk namiddag zonnetje en band en publiek genieten met volle teugen.

Als je het dan echt bruut en lomp wilt hebben dan moet je bij het uit Noorwegen afkomstige Kraanium zijn. Helaas zonder, de dit jaar veel te vroeg overleden, Martin Funderud. Broer Mats Funderud heeft de draad weer weten op te pakken en laat met de band een enorme baal lompe bagger op Stonehenge vallen. Godverdomme wat is dit ontzetten lomp zeg! Het gitaar geluid in mega laag en smerig en de vocalen zijn beestachtig. We krijgen naast het oudere werk ook nog een nieuw nummer te horen van de net uitgebrachte spilt EP met Analespy. Een zeer boeiend en uiterst “subtiel” optreden!

Inmiddels is het na zessen in de avond als de thrashers van Dead Head het podium betreden, deze in 1989 opgerichtte band heeft onlangs hun nieuwe album ‘Swine Plague’ uitgebracht en speelt daar uiteraard de nodige nummers van. Helaas is het geluid niet super, maar thrash hoort ook eigenlijk niet kristalhelder te klinken.

Het is tijd voor Absu, een oude bekende want in 2009 stonden ze ook al eens op het Stonehenge podium. Het uit Texas (US) afkomstige black metal trio is altijd en overal een vreemde eend in de bijt, zo ook hier op Stonehenge. De band, waarvan uiteraard alleen bandleider Proscriptor nog originele lid is, weet al sinds 1991 de wereld te bestoken met blasfemische klanken. Zoals gebruikelijk begint Procriptor de set krijsend en rammend achter het drumstel waar hij alle aandacht opeist. Later in set wordt er een drummer uit de hoge hoed getoverd en gaat Absu verder als kwartet. Proscriptor kan zonder drumstel nog meer zijn theatrale uitingen geven aan zijn vocale performance. Het ziet er best kolderiek uit en hij doet me denken aan de zanger van Hell (of precies andersom) . Al met al een sterk en vermakelijk optreden waarbij de nodige klassiekers niet vergeten werden.

Hierna is het de beurt aan het Franse Benighted, dat het podium opkomt om het publiek te vermaken met hun deathgrind. De Fransen spelen een zeer goede set met de nadruk op hun laatste album ‘Necrobreed’ en het publiek gaat los op de brute tonen en eet massaal uit de hand van zanger Julien Truchan. Benighted zet toch wel een van de beste optredens van de dag neer.

Onderhand is de regen weer losgebarsten over Steenwijk en het ziet er niet naar uit dat het nog gaat stoppen. Het aanwezig publiek hult zich in een rap tempo in regenjas / poncho outfit of zoekt dekking bij de aanwezige kraampjes. De diehards gaan gewoon zeiknat vooraan staan voor de helden van Krisiun. Deze heren behoeven geen introductie meer. De Braziliaanse broers toeren al meer dan 25 jaar onophoudelijk de wereld rond met hun super brute death metal. Het is altijd weer een feest als Krisiun langs komt, want Krisiun verzaakt nooit, ook niet als de weergoden het af laten weten. Dankbaar en spontaan als altijd bombarderen de heren Steenwijk helemaal plat met een set die hun zeer rijke oeuvre natuurlijk nooit helemaal kan weergeven. Krisiun was zoals altijd zeer sterk.

Dan is het tijd voor de Murder Metal van de Amerikaanse band Macabre, de band uit Chicago heeft al een tijdje geen album meer uitgebracht maar dat mag de pret niet drukken. Zanger Corporate Death brengt alles zeer luchtig en doorspekt met veel humor en dat terwijl de songs toch gaan over de meest lugubere zaken uit de Amerikaanse geschiedenis van de seriemoordenaars. Of het nu gaat over Jeffrey Dahmer of Albert Fish, het publiek wat massaal is toegestroomd geniet ervan. Helaas is het geluid niet best bij deze Amerikanen en het regent behoorlijk, maar desondanks is het publiek toch zeer tevreden.

De regengoden hebben nu definitief de overhand genomen, dit gaat echt niet meer goedkomen. Waar Macabre nog kon rekenen op droge momenten wordt de set van Marduk in zijn geheel in de stromende regen gespeeld. Op de één of andere manier past dit smerige weer en de ingevallen duisternis wel bij een band als Marduk. Het grootste gedeelte van het publiek heeft in elk geval lak aan en is in grote getalen naar voren gekomen om de black metal helden te zien schitteren. Marduk voldoet aan alle verwachtingen. Overtuigend strak, duivels hard en vol hatelijke overgave laat Marduk Stonhenge op zijn vestingen trillen. Marduk imponeert vanaf de eerste noten van Frontswein, gevolgd door de inmiddels absolute Marduk carnavals kraker: The Blond Beast. Wat een geniaal nummer is dit toch. Morgan en zijn companen kunnen onderhand een set samenstellen van louter klassiekers en dat doen ze dan ook. Er zijn weinig (black) metal bands die door de jaren heen alleen maar beter zijn geworden maar Marduk is daar zeker één van. Zowel op plaat als live en dat is zeker ook ten gunste van de frontman Mortuus. Op deze manier kan de Zweedse panzerdivisie nog jaren mee op het hoogste niveau, Heaven Shall Burn!!

Eindelijk weer een band met een afwijkende stijl tussen het overwegende met blast geweld gevulde editie van Stonehenge. Na al dat getimmer de hele dag voelt deze band toch enigszins aan als een warme deken, en dat kunnen we gebruiken onderhand! Godflesh is een tweemans formatie uit Birmingham (UK) en is zeker geen band die iedereen kan waarderen. De industriële metal van Justin Broadrick en G.C. Green kan worden gezien als één van de grondleggers van deze scene en ze draaien ook al heel wat jaartjes mee (1988). De echte doorbraak van de band kwam in 1989 met het album Streetcleaner op Earache Records. Ik vind het knap hoe deze band altijd zo’n bizarre sfeer weet op te wekken. Het is toch wat statisch zonder drummer, maar de lichtmensen vangen dit goed op om de juiste sfeer te creëren. En dit is ook wel nodig met maar twee mensen op het podium. Het alsmaar doorzeikende weer past ook wel bij deze industriële klanken. Zoals ik eerder zei is het een love or hate it band. De reacties die we horen gaan van “beste band van de dag” tot “we zijn even een poncho’s gaan halen.” Wij hebben in elk geval genoten.

En dan de vervangende headliner van het festival Carcass. Zoals iedereen inmiddels weet heeft Morbid Angel alle festivals moeten afzeggen en hier was onder andere ons eigen Stonehenge ook de dupe van. Als je dan met een band als Carcass op de proppen komt als vervangende headliner dan mag er best een compliment worden uitgedeeld aan de organisatie. Ook de Carcass verdiend lof dat ze op het laatste moment nog beschikbaar waren en kwamen overvliegen uit Liverpool (UK). We kunnen wel weer over het weer gaan beginnen, maar je ontkomt er echt niet aan. Het was onderhand zo hard gaan regenen dat zelf de meest hardcore metal fans toch de tocht naar huis ondernomen hadden. Iedereen was echt helemaal doorweekt, hier kan geen poncho of regenpak tegenop. Naar later blijkt ook menig campingtent. Carcass moest het doen met de absolute die hards en die kregen dan ook waar ze voor waren blijven staan: het beste optreden van de dag. In deze intieme zetting van misschien nog maar 250-300 man deed de band er alles aan om de trouwste liefhebbers van de band, en het festival, wat extra’s te geven. Zanger Jeff Walker liet ook meerdere malen duidelijk zijn dankbaarheid blijken aan het publiek. Het enthousiaste publiek trakteerde de band ook nog op een heerlijke zeiknatte pit en de Carcass trakteerde het publiek op een old school set met louter knallers. Voor iedereen die het op had gegeven, dit had je niet mogen missen; Carcass was legendarisch!!

Ondanks de regen kunnen we, zeker gezien de sterke line up, spreken van een zeer geslaagd Stonehenge. Het was er super gezellig en zoals altijd zijn er vele bekende gezichten te zien. Als je dan toch een punt van kritiek moeten leveren is dat zeker de muntverkoop. Eén verkooppunt op het hele terrein is gewoon veel te weinig. Er stond de hele dag een rij van wel 50 meter. Dat moet veel beter kunnen. Het tweede puntje is dat het speelschema wel erg vol is gepropt. De eerste bands moeten het doen met 20 minuten en dat is veel te kort. Het ombouwen duurt nog langer. Ik zou zeggen iets minder bands, iets meer speeltijd en wat pauze tussen de bands, dat geeft ook wat ruimte voor andere dingen (merch stands bezoeken, eten of een praatje maken). En 10 uur ’s ochtens is echt geen tijd, zeker niet als je van verder uit het land komt! Maar laten we positief afsluiten, want dit was wederom een zeer geslaagde editie van dit unieke en gezellige festival. De eerste namen van volgende jaar zijn alweer bekend: Grave, Carnifex, Melechesh, Rectal Smegma, Cliteater en Firespawn, dus tot volgend jaar!

Tekst: Remco Kreft & Patrick Klos
Foto’s (C) Armelle van Helden