CD van de Week: Nightwish – Human. :ll: Nature.

‘Human. :ll: Nature.’ is alweer het 9e studioalbum van de van origine Finse symfonische metalband Nightwish.  Dit album is verdeeld in 2 discs, naar gelang de hoofdthema’s waar dit album over gaat:  de mens en de natuur.

Disc 1 gaat over kenmerken en emoties van de mens, zowel de goede als de minder florisante kant. Disc 2 brengt een orkestrale ode aan de natuur. Het is de opvolger van ‘Endless forms most beautiful’ uit 2015, wat tevens het eerste studio album was met nieuwkomers in de band;  Floor Jansen, Troy Donockley en Kai Hahto. Waar ‘Endless forms most beautiful’ zich leek te richten om een coherent klinkend album te maken met een nieuw samengestelde banddynamiek, daar biedt ‘Human. :ll: Nature.’ een podium aan deze “nieuwkomers” om hun talenten te showcasen.

Het openingsnummer  op disc 1 ‘Music’ start op een gelijke manier als het eind van ‘The greatest show on earth’. Het lijkt daardoor de draad op te pikken, waar het bij ‘Endless forms most beautiful’ ophield.

‘Noise’ belicht de oppervlakkige vluchtige illusionaire hedendaagse Westerse wereld waar de mens in verstrikt lijkt te raken. De terugkerende catchy melodielijn doet denken aan een versnelde versie van de theme van de tv-serie ‘Game of Thrones’.

‘Shoemaker’ is een muzikale ode aan het leven van de Amerikaanse geoloog astronoom Eugene Shoemaker. Hoewel er typische Nightwish elementen inzitten (orkest, koor), heeft dit nummer geen typische opbouw van couplet-refrein-couplet. Dit album lijkt sowieso meer weg te bewegen van de traditionele opbouw van de structuur van liedjes.

….en dan is er het podium voor Floor Jansen om te schijnen met haar zangkwaliteit! Het lied eindigt met een prachtig door haar gezongen operapartij in de juiste dosering, waardoor het niet te zwaar op de hand overkomt. ‘Harvest’ heeft een heel folky keltisch geluid en Troy Donockley neemt hier de leadzang voor zijn rekening. Zijn zang is niet slecht, maar valt helemaal in het niet ten opzichte van de reguliere leadzangeres Floor….zeker na een lied als ‘Shoemaker’.

‘Pan’ is een van de krachtigere nummers, zo niet het krachtigst,op het album. Het begint rustig met een pianosolo om vervolgens opgevolgd te worden met een krachtige gitaarriff en vandaaruit barst het orkestrale en koorgeweld los! Dit nummer brengt een gevoel van nostalgie teweeg naar de vroegere power metal dagen van Nightwish. ‘Pan’ zou kunnen thuishoren op een album als ‘Wishmaster’ of ‘Century Child’.

‘How’s the heart?’ is duidelijk een lied geknipt voor de radio en het grote publiek. Het  is niet slecht, maar zeer recht-toe-recht-aan met keltische invloeden en daarmee weinig verrassend. De boodschap die spreekt over empathie in de mens, zal gezien de huidige tijd wellicht krachtiger binnenkomen bij het publiek.

Tuomas Holopainen gaf aan geïnspireerd te zijn door de muziek van het eerste seizoen uit de Netflix serie ‘Stranger Things’.  Dat is duidelijk terug te horen in ‘Procession’, dat begint met een jaren ‘80 synthesizer geluid. Tevens horen we Floor ook weer licht klassiek zingen in het middelste gedeelte van het nummer.

Kai Hahto heeft zijn moment in de spotlights met zijn fenomenale drumwerk voor ‘Tribal’.  Het is een zeer rhytmisch nummer,waarin we Floor ook op een agressievere manier horen zingen. Het nummer geeft je vooral het gevoel alsof je onderdeel bent van een dansritueel van een primitieve volksstam.

‘Endlessness’ gaat over dood en wedergeboorte. Een passend thema om de eerste disc mee te eindigen.  Marko Hietala heeft hier de hoofdrol als leadzanger. Zijn manier van zingen in het refrein (start 1:34) zou niet misstaan in een nummer van Muse.

Disc 2 is een 30 minuten durende instrumentale ode aan de natuur genaamd: ‘All the works of nature which adorn the world’. Het geheel is opgedeeld in 8 nummers die ieder een facet van de natuur muzikaal vertegenwoordigen. Dit is een cd die je zachtjes op de achtergrond opzet, terwijl je op de bank ligt en even je ogen sluit.Een groot contrast dus met de rollercoaster ride van de eerste disc.  De gemiddelde metalfan zal deze disc waarschijnlijk niet op repeat hebben staan.

De stukken die nog het meest eruit springen zijn: ‘The Green’, ‘Moors’ en ‘Ad Astra’. ‘The Green’ is het stuk dat het meest sereen en filmisch klinkt. ‘Moors’ met zijn Schots Keltische geluid zou goed aansluiten op ‘Last of the wilds’. “Look again at that dot. That’s here. That’s home. That’s us. On it everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives.”

Dit zijn de woorden waar ‘Ad Astra’ mee begint. Het laatste deel van disc 2 en tevens enigste deel waarin wordt gesproken en we Floor horen zingen. Dit deel lijkt de tot nog toe 2 separate thema’s, mens en natuur, samen te willen smelten. Dat hoor je ook in de muziek waar het instrumentale gedeelte van disc 2 wordt versmolten met elementen (zang,koor) van disc 1 tot een episch geheel. ‘Ad Astra’ kan ik voor mij zien als een waardige vervangende afsluiter voor ‘The greatest show on earth’ ,met indrukwekkende videobeelden, tijdens een concert.

‘Human. :ll: Nature.’ is een album dat klinkt als Nightwish en ook weer totaal niet. Orkesten, koren en in mindere mate Keltische invloeden zijn kenmerkend voor Nightwish. Tegelijkertijd zijn veel nummers ook opgebouwd uit a-typische composities en structuren.

Nog maar niet te spreken over de 2^e disc, waarvan je je kunt afvragen of het niet beter als een solo-project van Tuomas uitgebracht had kunnen worden. Van de andere kant is het sterke contrast juist misschien kenmerkend voor de verhouding tussen de mens en de natuur door de eeuwen heen. Nightwish heeft hier het meest complexe album uit zijn hele geschiedenis geproduceerd, wat zeker een aantal luistersessies nodig heeft om de gelaagdheid volledig te appreciëren. (85/100) (Nuclear Blast)